คอร์ส โรคไต

โมดูลที่ 5 - เรื่องจริงจากเพื่อน

บทเรียนที่ 1 - คุณธนพลธ์ ดอกแก้ว

คุณธนพลธ์ ดอกแก้ว

เราบอกเลยว่า โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่คุณเป็น มันสามารถดูแล และรักษา และจัดการได้ บอกได้เลย จัดการได้

• ผมชื่อ ธนพลธ์ ดอกแก้ว ครับ
• ปัจจุบันเป็นปรานชมรมเพื่อนโรคไตแห่งประเทศไทย และเป็นประธานผู้ป่วย
• โรคไตเรื้อรังประเทศไทย ตัวผมเองเป็นผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายมาทั้งหมดเนี่ย ปีนี้ปีที่ 11 ย่างปีที่ 12 ในยุคที่ผมเป็น อัตราค่าฟอกเลือดมันสูงแล้วในยุคที่ผมเป็นโรคไตวาย ยุคนั้นเป็นยุคที่ลำบากมาก กว่าจะก้าวผ่าน

ตอนที่รู้ว่าเป็นโรคไต รู้สึกอย่างไร?

• ผมบอกได้เลยว่า ผมมารู้ตัวว่าผมเป็นไตวาย ผมแทบช็อคเลยนะ พอเรารู้ตัวบทของโรคไตจริงๆ เนี่ย ชีวิตเรามันสูญสิ้นทุกอย่างนะ หน้าที่การงาน หนึ่ง คุณไปทำงานให้เขาไม่ได้ ใครจะจ้างคุณทำงานเพราะว่า

• ช่วงที่คุณป่วยไปทำงานไม่ได้ละ

• หลังจากทำการบำบัดทดแทนไต ต้องไปฟอกไตสัปดาห์ละ 3 ครั้ง แล้วในรอบไปฟอก ไม่สามารถไปฟอกรอบเย็นก็ได้ รอบไหนก็ได้ แล้วแต่เขาจัดให้ ถ้าให้เราฟอกแปดโมงเช้า เสร็จบ่ายสอง เราก็ไปทำงานไม่ได้ ครั้งสองครั้ง บริษัท ให้อภัย แต่หลายๆครั้ง เพื่อนร่วมงานไม่พอใจ ก็เหมือนเราถูกบีบไปในตัว ต่อมาสูญเสียเงินทอง ทรัพย์สมบัติที่คุณมีอยู่ก็ต้องขาย เพื่อแลกเอาเงินมาไว้ซื้อชีวิตจากการฟอกเลือด
• สูญเสียคนรอบข้าง คนรัก เพื่อน ถามว่าทำไม คือ ปัญหาเงินที่อยู่กับคนไข้ทุกคน แม้แต่ตัวเราเอง เราไปยืมเพื่อน ครั้งแรกเพื่อนให้เรายืม หลังจากนั้นเนี่ย เราจะไปยืมเพื่อนทุกครั้ง ยืมญาติทุกครั้ง เพื่อนก็เลยเกิดการรังเกียจ คนนี้มาหาอีกแล้ว ทั้งๆ ที่เราไปหาตามปกติ ไปเที่ยวหากัน วันเวลาก็ทำให้เหินห่างและเปลี่ยนไป อันนี้คือการสูญเสียความรักจากญาติเพื่อนพี่น้อง คนในครอบครัว คือใคร คนมีภรรยา ภรรยาก็เลิก คนมีสามี สามีก็เลิก บางคนมีลูก ลูกก็ปล่อยพ่อหรือแม่ตายเลย อันนี้หลักของความเป็นจริง เท่าที่เราประสบและเห็นมาในปัจจุบัน

จุดเปลี่ยนของผู้ป่วยโรคไตในประเทศไทย ?

ยุคแรกๆ คนจะต้องไปฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมทั้งหมด พอหลังจากปี 2551 พอมีล้างไตช่องท้องเข้ามาในบ้านเรา เราคิดว่าเป็นเรื่องราวดีๆ ของคนโรคไตนะ แต่ถามว่ากว่าจะได้มีเรื่องดีๆ เนี่ยมันมีการผลักดันในเชิงนโยบายปี 2549 30 บาทรักษาทุกโรคมันเกิดในยุคนั้น แต่ 5 โรคเรื้อรัง ไม่ได้รับการรักษา พวกเราเลยมาคุยว่าทำไม 30 บาทรักษาทุกโรค ทำไมไม่รักษาไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายเพราะอะไร เราก็เลยมานั่งรวมตัวคนไข้กลุ่มเล็กๆ 10-20 คน เริ่มไปคุยกับระบบ คุณลุงสุบิน นกสกุล เป็นประธานชมรมเพื่อนโรคไตแห่งประเทศไทยคนแรก เป็นคนที่ร่วมก่อตั้งชมรมเพื่อนโรคไต ก็มีพวกเราเป็นชุดเป็นผู้ร่วมก่อตั้ง จนมาเป็นชมรมผู้ป่วยโรคไต เพื่อต้องการให้ได้สิทธิ ก็จนมาวันหนึ่งมันประสบความสำเร็จ ทางระบบหลักประกันสุขภาพ เห็นความสำคัญของคนไข้โรคไต ก็เลยเอาล้างไตช่องท้องมาใช้พอดี แล้วเราก็ร่วมกันขับเคลื่อนก็เลยวางด้วยตัวกฎหมายให้เกิดขึ้นของผู้ป่วยไตวาย ก็เลยทำให้พวกเราได้เข้าสู่กระบวนการรักษา ในปัจจุบันนี้ พอมีระบบหลักประกันสุขภาพเข้ามาก็ทำให้พวกเราเข้าถึงบริการมากขึ้น และด้วยตัวระบบหลักประกันสุขภาพที่เห็นได้ชัด คือ

1. พวกเราเข้าถึงบริการคนไข้โรคไต 100 % อันนี้ข้อแรกนะ
2. คนไข้เดิมล้มละลายจากการรักษาพยาบาล ปัจจุบันนี้ เมื่อมีระบบประกันสุขภาพ พวกเราคนไข้ไตวาย ไม่ต้องล้มละลายจากการรักษาพยาบาลอีกแล้ว
3. ระบบหลักประกันสุขภาพสร้างความเท่าเทียมให้เห็นอย่างชัดเจน ไม่ว่าความรวยหรือจน ต้องได้รับการรักษาอย่างเท่าเทียมเสมอภาค

การล้างไตช่องท้องมีข้อดีอย่างไร?

ผมทำงานตรงนี้มา ผมมองว่า ล้างไตช่องท้องเป็นมุมที่ดีหมด หนึ่ง ทำเองที่บ้านสอง ไม่ต้องเดินทางมาโรงพยาบาล คุณไปไหนก็ได้ ไม่มีข้อเสียเลยนะ คือทำเองที่บ้านแล้วก็ไม่ต้องเดินทางมาโรงพยาบาล ไม่ต้องเสียเงินค่าใช้จ่ายอะไรเลย น้ำยาบริการส่งถึงบ้าน อันนี้คือข้อดีเลย เพราะว่า สปสช. จัดวางระบบดีมาก น้ำยาออกจากคลัง ส่งถึงบ้านคนไข้ อันเนี้ยครับ เขาวางระบบดีมาก น้ำยาล้างไตคนไข้ไม่ต้องมารับเอง ส่งถึงบ้านส่งถึงหัวบันไดบ้านเลย แม้ปัจจุบันนี้ก็ส่งถึงบ้านเหมือน เดิม บริหารจัดการให้เราอย่างเรียบร้อย คนไข้มีแต่ว่ารับน้ำยาร่วมกันนะ ตรวจสอบน้ำยานะ ปัจจุบันนี้เป็นแบบนี้จริงๆ เดือนหนึ่งคนไข้ก็มาโรงพยาบาลครั้งหนึ่ง ไม่ต้องมาโรงพยาบาลอาทิตย์ละสาม ครั้งเหมือนกับคนฟอกเลือด

อันนี้ชัดเจนว่า ล้างไตช่องท้อง ให้อะไรได้บ้าง แล้วข้อดีอีกอย่าง คือ ชะลอการเสื่อมของไต ได้ดีกว่าการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เมื่อชะลอการเสื่อมของไตช้าลงเรื่อยๆ ปัสสาวะเรายังออกมากเท่าไร หรือว่ายาวนานเท่าไร ทำให้เรามีคุณภาพชีวิตและไตเราก็ยังประคองได้อยู่ คนไข้ล้างไตช่องท้องจะโชคดีกว่าฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เพราะว่ากินอาหารได้ไลฟ์สไตล์มากกว่า อิสระในการกิน การใช้ชีวิตมากขึ้น กว่าคนฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เพราะว่าช่วง 4-6 ชั่วโมง เขาอาจจะล้าง 4 ชั่วโมงครึ่งก็ได้ ล้าง 5 ชั่วโมงก็ได้ แต่ไม่เกิน 6 ชั่วโมง แล้วก็ถ่ายออก ถ่ายออกเสร็จ ใส่น้ำยาใหม่ ก็กินได้ตลอด มันเป็นอะไรที่ไลฟ์สไตล์มากกว่าการฟอก เลือดด้วยเครื่องไตเทียม

การติดเชื้อจากการล้างไตทางช่องท้อง?

การล้างไตช่องท้อง ทุกคนกลัวการติดเชื้อนะ มันไม่ได้ติดเชื้อง่ายหรอกครับ ข้อหนึ่ง อยู่ที่ตัวเรา เราทำความสะอาดดีมั้ย ป้องกันดี ก็ไม่ได้ติดเชื้อ แล้วบางคนยังไม่ได้มาทำล้างไตช่องท้องเลย ทุกคนตีโพยตีพาย เพราะกลุ่มคนพวกนี้ไปฟังคนอื่นเขาเล่า มา ไปฟังคนอื่นเขาเล่ามาว่าล้างไตช่องท้องไม่ดีนะ เรื่องเขาเล่ามา มันเป็นเรื่องสำคัญตัวเองยังไม่ได้ปฏิบัติเลย แต่คนอื่นเล่าให้ฟังแล้ว คุณเชื่อไหม คนไข้เราล้างมาเป็นสิบปี ไม่เคยติดเชื้อเลย ฟอกเลือดด้วยเครื่องฟอกไตเทียมก็ติดเชื้อ ไม่ใช่ไม่ติดเชื้อ ฟอกเลือดด้วยไตเทียมเวลาติดเชื้อหนักว่าเยอะนะ เพราะติดนี่ ติดในกระแสเลือด ติดนี่พรวดเข้ากระแสเลือดเลยนะ แต่ช่องท้องมันยังมีเวลาเยียวยานะ ต้องมองหลายๆ มุม

เกี่ยวกับชมรมเพื่อนโรคไต?

ตอนนี้มีสมาชิกมากกว่าแสน ถามว่าที่ชมรมเพื่อนโรคไต เป็นสมบัติของคนไข้โรคไตวายทุกคน ทุกคนสามารถเดินเข้ามาหาเราได้ ยินดีต้อนรับสู่อ้อมกอด แล้วเราจะดูแลจิตใจด้วยความเป็นมนุษย์ สิ่งที่เราทำขึ้นมาเนี่ย องค์กรเราไม่ได้แสวงหาผลกำไร ด้วยปัจจุบัน ชมรมเพื่อนโรคไตแห่งประเทศไทย ผ่านมา 12 ปีละ จับมาแล้วจับมือเดินไปด้วยกัน เพื่อพัฒนาไปข้างหน้า ถามว่าเพื่อเราคนเดียวใช่มั้ย ไม่ใช่ เราทำเพื่อคนไทยทุกคน ไม่ว่าจะป่วยเป็นโรคไตตอนไหน หรือจะเป็นโรคอะไรก็แล้วแต่ เพราะเราถือว่าเราอยู่ในบ่วงนี้ เราก็ต้องช่วยกันทำ ถามว่าทำไมต้องช่วยกันทำ เราถือว่าความเดือดร้อนความเจ็บป่วยของเพื่อนมนุษย์ ถ้ามันได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน เขาก็จะได้ใช้ชีวิตกับครอบครัวอย่างปกติสุขเหมือนเดิม

อยากฝากอะไรถึงเพื่อนๆ ที่เป็นโรคไต

อย่ามองความเจ็บป่วยที่เป็นภาระของตัวเอง ให้เก็บความเจ็บป่วยมาต่อสู้ เป็นพลังเพื่อก้าวเดินไปข้างหน้า เราบอกเลยว่า โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่พวกคุณเป็น มันสามารถดูแล และรักษา และจัดการได้ คือทุกคนคิดว่า เป็นแล้วต้องตาย ไม่ใช่ โรคเราสามารถดูแลและจัดการได้